Asertywność

Czy zdarzyło Ci się kiedyś chcieć powiedzieć nie, odmówić, bo konsekwencje powiedzenia tak sprawiały Ci kłopot, przykrość? A mimo tego wszystkiego ciężko było powiedzieć nie, odmówić i nie spełnić cudzych oczekiwań? 

Czy zdarzało Ci się szukać w Internecie porad jak skutecznie odmawiać i jak być asertywnym? To wcale nie łatwe zadanie, a tym bardziej trudne, kiedy masz w sobie dużo empatii albo bardzo zależy ci na zdaniu innych.

Bycie asertywnym to umiejętność, która pozwala nam wyrażać swoje potrzeby, prawa i granice w sposób szanujący zarówno nas, jak i innych. Często jednak ludzie mają problem z odmawianiem, szczególnie wobec bliskich osób, obawiając się konsekwencji i reakcji. Odmawianie może być wyzwaniem, ale dzięki asertywności możemy dbać o siebie, zachować równowagę psychiczną i uniknąć niepożądanych skutków.

Problem z odmową

Dlaczego tak wielu z nas boryka się z trudnościami w odmawianiu? Powody mogą być różnorodne, ale niektóre z najczęstszych opisujemy poniżej

Wielu z nas zrobi wszystko by uniknąć konfliktu. Odmowa może w naszych wyobrażeniach ale i w rzeczywistości prowadzić do napięć i sporów, czego wielu ludzi chce uniknąć, szczególnie w relacjach z bliskimi osobami.

Bardzo często czujemy strach przed odrzuceniem: Bycie asertywnym wymaga odwagi, a ludzie często obawiają się, że odmowa spowoduje, że zostaną odrzuceni lub źle postrzegani przez innych. Jeśli dodatkowo borykamy się z zaniżoną samooceną, akceptacja w oczach innych jest dla nas potrzebą z którą trudno się rozstać. 

Naszym schematem działania jest potrzeba zadowolenia innych: Niektórzy ludzie poświęcają swoje własne potrzeby i granice, aby zadowolić innych i ratować ich przed rozczarowaniem.

Wcale, nie rzadką sytuacją jest obawa o skutki odmowy: Czasami ludzie obawiają się, że odmowa może mieć negatywne konsekwencje dla danej osoby, na przykład sprawi, że będą się źle czuć lub załamie się ich nastrój. W sytuacjach patologicznych, może być tak, że odmowa będzie równała się z konsekwencja jak najbardziej rzeczywista , pewnym rodzajem kary.

Jak w takim razie  zadbać o siebie i nauczyć się odmawiać asertywnie?

Samo myślenie o tym, nie przyniesie rozwiązań i najlepszym rozwiązaniem jest praca z terapeuta , coachem lub praca na warsztatach poświęconych stawianiu granic i asertywnej odmowie. Dla poglądowego pokazania jak wygląda droga do osiągnięcia asertywności, poniżej kilka opisów poglądowych:

Zrozum swoje potrzeby i wartości: Zanim będziesz mogła/mógł skutecznie odmawiać, musisz zrozumieć swoje własne potrzeby, wartości i granice. Być może obecne potrzeby kolidują z tym, co jest ważne dla Ciebie, dlatego ważne jest, aby określić, co jest dla Ciebie najważniejsze.

Utrzymuj zdrowe granice: Znajdź równowagę między zaspokajaniem potrzeb innych osób a zachowaniem własnych granic. Pamiętaj, że masz prawo do wyrażania swoich uczuć i potrzeb.

Naucz się mówić “nie”: Odmawiając, nie musisz być niegrzeczna/niegrzeczny ani agresywna/agresywny. Wystarczy, że będziesz stanowcza/stanowczy i konkretnie wyrażasz swoją decyzję. Praktykuj mówienie “nie” przed lustrem lub z zaufaną osobą, aby zwiększyć pewność siebie.

Wykorzystaj techniki asertywności: Istnieją różne techniki asertywności, które możesz wykorzystać, aby wyrazić swoje potrzeby w sposób pozytywny i konstruktywny. Na przykład, wyrażenie swoich uczuć z perspektywy “Ja”, jak np. “Czuję się przytłoczona/przytłoczony tym projektem, potrzebuję więcej czasu na jego realizację”.

Pamiętaj o pozytywnych skutkach odmowy: Odmawianie może przynieść korzyści zarówno Tobie, jak i innym. Dbając o siebie i wyrażając swoje potrzeby, budujesz zdrowsze relacje i osiągasz większe poczucie satysfakcji.

Ćwicz odmawianie w małych krokach: Zacznij odmawiać w prostych sytuacjach i stopniowo przechodź do bardziej wymagających. Częste ćwiczenie pomoże Ci zwiększyć pewność siebie i efektywność w odmawianiu.

Łatwo napisać o czym należy pamiętać, kiedy dążymy do umiejętności mówienia nie i asertywnej odmowy. Trudność polega na wdrożeniu w codzienne życie powyższych zasad i konsekwentne trwanie w swoim postanowieniu. Praca ze specjalista lub uczestnicząc na warsztatach daje zdecydowanie większe szanse przepracowania utrwalonych zachowań i nabudowaniu nowych, dbających o nasze granice, dobrostan i potrzeby.